Η νόσος του Parkinson είναι μια αργά προοδευτική εκφυλιστική πάθηση, η οποία επηρεάζει τα βασικά γάγγλια. Εκτός από τις κινητικές δυσλειτουργίες που παρατηρούνται σε έναν ασθενή, επηρεάζεται η συμπεριφορά, η επίγνωση και το συναίσθημα.
Επηρεάζει 13 στους 1000 του γενικού πληθυσμού και 1 στους 100 ανθρώπους άνω των 60. Οι άντρες νοσούν περισσότερο από τις γυναίκες.
Η αιτία της νόσου παραμένει άγνωστη, αλλά πιθανώς να είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού γήρανσης, έκθεσης σε τοξίνες, γενετικής ευαισθησίας που προκαλεί την καταστροφή των κυττάρων των ντοπαμινικών νευρώνων.
Τι παρατηρούμε σε έναν ασθενή με Parkinson; Ο ασθενής κινείται με δυσκολία, αργά, με μικρά βήματα, το τρέμουλο δεν παρατηρείται σε όλους τους ασθενείς, έχει δυσκολία στο να ξεκινήσει το πρώτο βήμα, η ισορροπία διαταράσσεται, σιγά σιγά χάνεται η οσφρητική ικανότητα, αποκτά θολή ή διπλή όραση (διπλωπία). Όσον αφορά τα γνωστικά και συναισθηματικά προβλήματα, ο ασθενής παρουσιάζει έλλειψη προσοχής, μνήμης, σχεδιασμού, είναι απαθής, χάνει το κίνητρό του, έχει κατάθλιψη και κάποιοι ασθενείς μπορεί να εμφανίζουν παραισθήσεις.
Γενικές θεραπευτικές παρεμβάσεις: Θεραπεία με φάρμακα (Levodopa, symmetrel, ντοπαμινικοί αγωνιστές, αναστολείς COMT), Εν τω βάθει διέγερση εγκεφάλου (χειρουργική επέμβαση που περιλαμβάνει την εγκατάσταση ενός βηματοδότη που δίνει ηλεκτρικά ερεθίσματα σε συγκεκριμένα τμήματα του εγκεφάλου).
Όσον αφορά την θεραπευτική παρέμβαση, οι στόχοι που θέτουμε διαφέρουν από στάδιο σε στάδιο. Οι θεραπευτικοί στόχοι στα πρώιμα στάδια είναι η πρόληψη της αδράνειας, πρόληψη πτώσεων, διατήρηση και βελτίωση της φυσικής ικανότητας. Σε πιο προχωρημένα στάδια οι στόχοι μας θα ήταν διατήρηση των ζωτικών λειτουργιών, πρόληψη βραχύνσεων μέσω σωστής ευθυγράμμισης σε διαφορές θέσεις, πρόληψη κατακλίσεων.
Η συμμετοχή του ατόμου που φροντίζει τον ασθενή είναι πολύ σημαντική, κυρίως αν ο ασθενής έχει γνωστικά και συναισθηματικά προβλήματα. Η ειδική πληροφόρηση και εκπαίδευση των ατόμων αυτών υποστηρίζει την φυσικοθεραπευτική παρέμβασή μας.
Πιο συγκεκριμένα, επανεκπαιδεύουμε τη βάδιση όσον αφορά το μήκος βήματος, τον ρυθμό, την ταχύτητα. Σταδιακή εκπαίδευση της ισορροπίας. Εκμάθηση ομαλής και επιλεκτικής κίνησης μέσω λειτουργικών δραστηριοτήτων. Πολύ σημαντικό κομμάτι είναι η διαχείριση πτώσεων. Μαθαίνουμε στον ασθενή πώς να πέφτει ομαλά και πώς να ξανασηκώνεται, έτσι ώστε να αποφύγει τον φόβο της κίνησης. Δίνονται τρόποι διαχείρισης του «παγώματος» (freezing) και του ρυθμού του βηματισμού μέσω οπτικών, ακουστικών, ιδιοδεκτικών και γνωστικών νύξεων. Η αναπνευστική λειτουργία είναι πολύ σημαντική, γι’αυτό θα πρέπει να διατηρήσουμε τη δύναμη και την ευκαμψία των μυών του κορμού, καθώς και την κινητικότητα των αρθρώσεων, βοηθώντας παράλληλα και στην ενίσχυση του στασικού ελέγχου.
Μαντά Ευαγγελία
Φυσικοθεραπεύτρια PΤ, MT, Bobath (IBITA) instructor
Αναφορές
- Darcy A. Umphred, Neurological rehabilitation, 2007.
- KNGF 2004. Guideline for Physical therapy in patients with stroke.
- Maria Stokes, Emma Stack, Physical Management for neurological conditions, 2011.
