Η ολοκληρωμένη διαχείριση κάθε χρόνιου οιδήματος καταλήγει πάντα στη χρήση του κατάλληλου συμπιεστικού ενδύματος. Και φυσικά λέγοντας συμπιεστικό ένδυμα εννοούμε κάθε δυνατή λύση συμπίεσης για οποιαδήποτε περιοχή του σώματος. Μπορεί να είναι κάλτσα, κολάν, βερμούδα, μάσκα προσώπου, μανίκι και οτιδήποτε άλλο.
Όταν πετύχουμε την απαραίτητη μείωση του οιδήματος (πρησμένης περιοχής) με την Ολοκληρωμένη Αποσυμφορητική Θεραπεία, για να διατηρήσουμε τα αποτελέσματα που πετύχαμε, είμαστε υποχρεωμένοι να εφαρμόσουμε συμπιεστικό ένδυμα αν θεωρήσουμε δεδομένο ότι η χρήση των επιδεσμικών εφαρμογών, παρότι αποτελεσματική, δεν είναι χρηστική και δυσκολεύει την καθημερινότητά μας.
Όταν αναφερόμαστε στα συμπιεστικά ενδύματα πρέπει καταρχήν να τα χωρίσουμε σε 2 μεγάλες κατηγορίες ανάλογα με τον τρόπο κατασκευής τους: Στα Eνδύματα Κυκλικής Πλέξης και στα Ενδύματα Επίπεδης Πλέξης.
- Ενδύματα Κυκλικής Πλέξης
Τα ενδύματα αυτά κατασκευάζονται σε έναν κύλινδρο με συγκεκριμένο, κάθε φορά, αριθμό βελονών. Αυτό σημαίνει ότι το ένδυμα που θα πλεχτεί με αυτό τον τρόπο έχει κυλινδρικό σχήμα και συγκεκριμένο αριθμό θηλιών μιας και αυτό μπορούν να πλέξουν οι βελόνες. Για να αλλάξει η περίμετρος του ενδύματος, η μηχανή μπορεί να αραιώσει (για μεγαλύτερη περίμετρο) ή να πυκνώσει (για μικρότερη περίμετρο) τις θηλιές. Φυσικά υπάρχουν διαφορετικές μηχανές κυκλικής πλέξης με διαφορετικό αριθμό βελονών ώστε να μπορούν να κατασκευάζουν με μεγαλύτερη ακρίβεια, ενδύματα μικρότερης ή μεγαλύτερης περιμέτρου.
Επίσης λόγω της σχετικά λεπτής ύφανσης, το κυλινδρικό ένδυμα, έχει την τάση να ρολλάρει προς τα κάτω ειδικά όταν εφαρμόζεται σε μία περιοχή όπου η περίμετρος αυξάνεται όσο ανεβαίνουμε προς τα πάνω. Για τον λόγο αυτό όλα τα ενδύματα κυκλικής πλέξης χρειάζονται λάστιχα σταθεροποίησης τόσο στο άνω όριο του ενδύματος όσο και στο κάτω, ειδικά αν αυτό είναι ανοιχτό (δεν εφαρμόζεται λάστιχο σε κάλτσες με κλειστά δάχτυλα).
Όλα τα ενδύματα αυτά έχουν περιορισμούς στην κατασκευή όταν υπάρχουν μεγάλες αλλαγές στην περίμετρο ενός άκρου ή ανατομικές ιδιαιτερότητες.
Παρόλ’ αυτά διατηρούν χαμηλό κόστος κατασκευής το οποίο τα καθιστά ιδανική λύση για το πρώτο και δεύτερο στάδιo της Χρόνιας Φλεβικής Ανεπάρκειας, ειδικά όταν η περιοχή εφαρμογής έχει τις φυσιολογικές ανατομικές αναλογίες. Επίσης, μπορούν να εφαρμοστούν προληπτικά σε περιπτώσεις μεγάλης ορθοστασίας ή σε ταξίδια για την αποφυγή θρομβώσεων.
Τα ενδύματα αυτά είναι συνήθως έτοιμα σε διαφορετικά μεγέθη και χρειάζεται μόνο να γίνει μία μέτρηση σε 2-3 σημεία του άκρου για να καταταχθούν στο αντίστοιχο νούμερο. Σε ειδικές περιπτώσεις θα μπορούσε να γίνει μέτρηση για εξατομικευμένη παραγγελία και κατασκευή.
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και οι επονομαζόμενες Κάλτσες Διαβαθμισμένης Συμπίεσης. Όλες οι κάλτσες κυκλικής πλέξης παίρνουν ουσιαστικά αυτόν τoν τίτλο λόγω της διαβάθμισης που δημιουργείται στη συμπιεστική ικανότητα του ενδύματος ώστε να πιέζει περισσότερο περιφερικά, στον άκρο πόδα και τον αστράγαλο σε σχέση με τα πιο κεντρικά σημεία της κάλτσας. Η πίεση της κάλτσας μειώνεται σταδιακά όσο ανεβαίνουμε προς τα πάνω για να εξασφαλίζει τη ροή του αίματος και του οιδήματος κεντρικά.
Βέβαια, όλα τα συμπιεστικά ενδύματα έχουν αυτή την διαβάθμιση για να έχουν την απαραίτητη αποσυμφορητική δράση.
- Ενδύματα Επίπεδης Πλέξης
Τα ενδύματα επίπεδης πλέξης, όπως δηλώνει και το όνομά τους, πλέκονται επίπεδα σε μία μηχανή. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να πάρουν οποιοδήποτε σχήμα είναι απαραίτητο, να προσαρμοστούν σε οποιαδήποτε ανατομική παραλλαγή, χωρίς να αλλάξει η ύφανση, ο αριθμός των θηλιών ή η ποιότητα της συμπίεσης.
Ο τρόπος πλέξης αυτών των ενδυμάτων απαιτεί τη δημιουργία ειδικής επίπεδης ραφής για να ενωθούν τα άκρα του υφάσματος. Η ραφή αυτή ούτε κόβει ούτε ενοχλεί την περιοχή εφαρμογής σε σχέση με τις κλασσικές ραφές των ενδυμάτων και φαίνεται η προσαρμογή σε κάθε ανατομική ιδιαιτερότητα.
Τα ενδύματα επίπεδης πλέξης έχουν πιο χοντρή ύφανση σε σχέση με αυτά της κυκλικής πλέξης η οποία είναι όμως απαραίτητη προκειμένου να μην κόβουν και να έχουν αρκετή συμπιεστική δύναμη για να διατηρήσουν σε καλή κατάσταση ένα εκτεταμένο λεμφοίδημα ή ένα ογκώδες άκρο. Λόγω της ύφανσής τους μπορούν να ασκήσουν και κάποια επίδραση μάλαξης (ανάλογα με τον ακριβή τύπο πλέξης) που βοηθάει σε περιπτώσεις εκτεταμένων ινώσεων.
Η εφαρμογή τους θεωρείται επιβεβλημένη σε περιπτώσεις λεμφοιδημάτων, σε πολύ έντονα οιδήματα από χρόνια φλεβική ανεπάρκεια σταδίου ΙΙ ή ΙΙΙ, σε λιποιδήματα αλλά και σε άτομα με ανατομικές ιδιαιτερότητες ή παχυσαρκία(ανεξαρτήτως το είδος του οιδήματος).
Για την κατασκευή των ενδυμάτων αυτών είναι απαραίτητη ειδική μέτρηση από εκπαιδευμένο επιστήμονα ώστε να έχει την τελειότερη εφαρμογή. Υπάρχει βέβαια και η δυνατότητα έτοιμων λύσεων που συνήθως δεν ενδείκνυται λόγω του ακριβού κόστους σε σχέση με το θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Γενικότερα, το μειονέκτημά τους είναι το σχετικά ακριβό κόστος κατασκευής το οποίο όμως το αντισταθμίζει η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής τους.
Η χρήση των συμπιεστικών ενδυμάτων είναι εξαιρετικά σημαντική. Σαφώς βέβαια, αποτελεί ένα από τα μέρη της διαχείρισης των οιδημάτων, και δεν αποτελεί εξ’ολοκλήρου θεραπεία από μόνη της εκτός από τις περιπτώσεις της πρόληψης ή του πρώτου σταδίου της Φλεβικής Ανεπάρκειας.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον υπεύθυνο γιατρό ή τον εκπαιδευμένο φυσικοθεραπευτή για την κατάλληλη λύση.
Τριανταφύλλου Ευρυπίδης
Φυσικοθεραπευτής MSc, MLD Instructor
