Η αυτοδιαχείριση του λεμφοιδήματος
(Μεταφρασμένο από την Γερμανική γλώσσα)
Όλοι μιλάνε σήμερα για συνέπεια έναντι της θεραπευτικής αγωγής, αυτοδιαχείριση της νόσου όσον αφορά στα λεμφοιδήματα, ωστόσο κανείς σχεδόν δεν γνωρίζει τι σημαίνει αυτό και πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί.
Το λεμφοίδημα αποτελεί μια πάθηση, η οποία τείνει να γίνει προοδευτικά χρόνια. Πολλοί ασθενείς δεν έχουν ενημερωθεί ουδέποτε για τα παθολογικά και φυσιολογικά αίτια της πάθησης ούτε έχουν πληροφορηθεί σχετικά με το τι μπορούν να κάνουν αυτοί οι ίδιοι ενάντια στην εξέλιξή της. Ο συγγραφέας του παρόντος άρθρου αναπτύσσει μια σειρά επιχειρημάτων σχετικά με το πώς οι επαγγελματίες, οι οποίοι εμπλέκονται στις διάφορες φάσεις της θεραπείας του χρόνιου λεμφοιδήματος, μπορούν να ανταποκριθούν στη δεδομένη ευθύνη τους έναντι των ασθενών, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο λεμφοιδήματος, όπως και έναντι των ήδη προσβεβλημένων ασθενών, των συγγενών τους, καθώς και του εκάστοτε φορέα, ο οποίος αναλαμβάνει το κόστος της θεραπείας. Αναμφισβήτητος στόχος όλων των εμπλεκομένων είναι η υπεύθυνη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της «οικονομικής ανταποδοτικότητας» και η προώθηση της ανάπτυξης μιας ποιοτικής δράσης όλων των εμπλεκομένων.
Οι βασικές παράμετροι, οι οποίες καθιστούν δυνατή τη διαδικασία της αυτοδιαχείρισης και περιγράφουν το απαιτούμενο προφίλ των θεραπευτών, δίνονται μέσα από την ακόλουθη παρουσίαση.
Βασικά ζητήματα
Το καθαρό λεμφοίδημα βασίζεται σε μια μηχανική ανεπάρκεια του λεμφαγγειακού συστήματος, η οποία εμφανίζεται είτε ως εκ γενετής ανεπάρκεια (πρωτογενές λεμφοίδημα) είτε ως αποτέλεσμα βλάβης του λεμφαγγειακού συστήματος (δευτερογενές λεμφοίδημα).
Συνήθως διακρίνονται 3 στάδια:
– Λανθάνον – στάδιο 1α: η κατάσταση μετά από μια εγχείριση καρκίνου με επακόλουθη βλάβη του λεμφαγγειακού συστήματος και κατ’ επέκταση μειωμένη λειτουργική εφεδρεία, δίχως όμως ακόμη κάποιο οίδημα (χρόνος μέχρι να καταστούν ορατά τα σημάδια της πάθησης).
– Αυτόματα αντιστρέψιμο – στάδιο 1β: οίδημα που αφήνει ένα ελαφρύ βαθούλωμα (εντύπωμα), το οποίο εξαφανίζεται κατά τη διάρκεια της νύχτας.
– Μη αντιστρέψιμο αυτόματα – στάδιο 2: το οίδημα δεν υποχωρεί χωρίς την εφαρμογή Ολοκληρωμένης Αποσυμφορητικής Θεραπείας (ΟΑΘ-CDT). Στον βαθμό που δεν υπάρξει επαρκής φροντίδα σε αυτό το στάδιο, ελλοχεύει κίνδυνος αναπηρίας και, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κίνδυνος κακόηθους εκφυλισμού του λεμφοιδήματος.
– Λεμφοστατική ελεφαντίαση – στάδιο 3: ακραία διαμόρφωση του οιδήματος με έντονες παραμορφώσεις όλων των προσβεβλημένων περιοχών του ιστού (υπέρχρωση, σκλήρυνση του δέρματος, επιθηλιωμάτωση κτλ.). Τα άκρα του σώματος εμφανίζονται ακανόνιστα πρησμένα (μορφή ποδιού ελέφαντα).
Το καθένα από αυτά τα στάδια απαιτεί διαφοροποιημένη θεραπευτική παρέμβαση, καθώς και τη στοχευμένη καθοδήγηση όλων των εμπλεκομένων στη λήψη των απαιτούμενων προληπτικών μέτρων αντιμετώπισης του λεμφοιδήματος.
Για το φλεβολεμφοστατικό οίδημα και για το λιποίδημα υπάρχουν ξεχωριστές κατηγοριοποιήσεις, οι οποίες οφείλουν να είναι γνωστές στον γιατρό και τον εξειδικευμένο στη λεμφική παροχέτευση θεραπευτή.
Η πείρα της στοχευμένης φυσιοθεραπευτικής αντιμετώπισης των λεμφολογικών περιπτώσεων σε εξωτερικά ιατρεία δείχνει ότι μόνο περίπου 5-10% ανήκει στα καθαρά λεμφοιδήματα, περίπου 60% στα φλεβολεμφοστατικά οιδήματα και περίπου 20-30% σε συνδυαστικές μορφές, όπως φλεβο-λιπο-λεμφοίδημα ή οίδημα οφειλόμενο σε παχυσαρκία.
Ολοκληρωμένη Αποσυμφορητική Θεραπεία (ΟΑΘ)
Η θεραπεία του λεμφοιδήματος και των συνδυαστικών μορφών του ακολουθεί μέχρι σήμερα την Ολοκληρωμένη Αποσυμφορητική Θεραπεία (ΟΑΘ), όπως αυτή έχει περιγραφεί από τον Alexander von Winiwarter (1892). Η θεραπεία συνίσταται στη φροντίδα του δέρματος, τη Λεμφική Παροχέτευση με τα xέρια (ΛΠΧ-MLD), την συμπιεστική περίδεση, την αποσυμφορητική άσκηση και την ανάρροπη θέση του προσβεβλημένου άκρου. Η χωρίς παρενέργειες αποιδηματοποίηση μέσω φυσικής αποσυμφόρησης παραμένει απαράμιλλη σε σχέση με τις φαρμακευτικές ή τις χειρουργικές θεραπείες των λεμφοιδημάτων.
Η εφαρμογή της ΟΑΘ στις περιπτώσεις πάθησης του λεμφαγγειακού συστήματος δεν δρα ιαματικά, δηλαδή θεραπευτικά. Η ανεπάρκεια του λεμφαγγειακού συστήματος παραμένει!
Οι εμπλεκόμενοι στις διάφορες φάσεις της θεραπείας
Οι εμπλεκόμενες ειδικότητες στη φροντίδα των προσβεβλημένων από λεμφοίδημα ασθενών περιλαμβάνουν τον εξειδικευμένο στα λεμφοιδήματα γιατρό, τον εξειδικευμένο στη λεμφική παροχέτευση θεραπευτή, τον εξειδικευμένο στα συμπιεστικά ενδύματα και κατά περίπτωση άλλες ειδικότητες, όπως το νοσηλευτικό προσωπικό, τους τραυματιοφορείς κτλ. Μονάχα η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων ομάδων ειδικοτήτων μπορεί να επιτύχει τα διαρκέστερα και βέλτιστα αποτελέσματα της ΟΑΘ! Στον βαθμό που οι διαφωνίες μεταξύ των ειδικών και τα επικοινωνιακά και οργανωτικά προβλήματα οδηγήσουν σε μια διακοπή της θεραπείας, η επιτυχής κατάληξη της αποιδηματοποίησης τίθεται σε αμφιβολία, ενώ είναι τεράστια η απογοήτευση όλων των εμπλεκομένων! Η συνείδηση του ρόλου κάθε εξειδικευμένης ομάδας στη διαδικασία της θεραπείας, το απαιτούμενο προφίλ κάθε ειδικού ως βάση της κοινής τους δράσης, όπως και η γνώση της «συναλλακτικής ανάλυσης» (Transaktionsanalyse) ως επικοινωνιακού μοντέλου, βοηθάνε τους ασθενείς να ακολουθούν αποτελεσματικά τη διαδικασία της θεραπείας.
Καθήκοντα των εξειδικευμένων θεραπευτών στη λεμφική παροχέτευση
Ο εξειδικευμένος θεραπευτής έχει μια πρόσθετη κατάρτιση στην παροχέτευση με τα χέρια, την οποία έχει λάβει μέσω παρακολούθησης κάποιου αναγνωρισμένου σεμιναρίου πιστοποίησης, σύμφωνα με τις διατάξεις του GKV. Αυτός έχει έναν κεντρικό ρόλο στην οργάνωση της εξωτερικής θεραπείας του λεμφοιδήματος με τη μέθοδος της ΟΑΘ. Αποτελεί, θα μπορούσαμε να πούμε, κομβικό διάμεσο μεταξύ γιατρού, ασθενή, εξειδικευμένου στα συμπιεστικά ενδύματα και κατ’ οίκον περίθαλψης. Ο εξωτερικός θεραπευτής αποτελεί, επίσης, εκείνο τον κρίκο στην αλυσίδα της θεραπείας, ο οποίος έχει συνεχή επαφή με τον ασθενή, αναγνωρίζει και συζητάει τα προβλήματα που παρουσιάζονται (καθοδήγηση ασθενών), συζητάει με τους εκάστοτε υπεύθυνους συνεργάτες στη θεραπευτική αλυσίδα και αναζητάει σε επαφή μαζί τους κοινές λύσεις.
Ολοκληρωμένη Αποσυμφορητική Θεραπεία (ΟΑΘ), πορεία της θεραπείας και τα στάδια της διαδικασίας
Ο ασθενής έρχεται στον θεραπευτή με μια συνταγή από τον γιατρό. Αυτός προχωράει στη διάγνωση, στον σχεδιασμό της θεραπείας, στην εκτίμηση της έκτασης και κατά περίπτωση στη φωτογραφική τεκμηρίωση. Από προσωπική εμπειρία, στο 90% των περιπτώσεων, η συζήτηση με τον υπεύθυνο γιατρό είναι αναγκαία.
Παρουσιάζεται η Ολοκληρωμένη Αποσυμφορητική Θεραπεία (ΟΑΘ), η οποία παραμένει ακόμη άγνωστη σε πολλούς γιατρούς, και εξηγείται η ανάγκη για μια ΟΑΘ-φάση Ι αποσυμφόρησης. Ο εξειδικευμένος στην παροχέτευση θεραπευτής γίνεται σε αυτή την περίπτωση ένας «αρμόδιος συνεργάτης» του γιατρού.
Διατυπώνεται ένας κοινός στόχος για τη θεραπεία και την κατασκευή των συμπιεστικών ενδυμάτων. Ο γιατρός προσαρμόζει την απόφαση για λεμφική παροχέτευση με τα χέρια/ΟΑΘ στις προϋποθέσεις του φαρμακευτικού καταλόγου, αντιστοίχως προς την επιθυμητή ΟΑΘ-φάση Ι, και ορίζει τους απαιτούμενους συμπιεστικούς επιδέσμους. Μετά την επιτυχή αποιδηματοποίηση συμβουλεύει σχετικά με την εξατομικευμένη στον ασθενή προσαρμογή των κατάλληλων συμπιεστικών ενδυμάτων. Ο υπεύθυνος θεραπευτής (που μπορεί να παρακολουθεί τον ασθενή στο σπίτι) εξηγεί το κείμενο της συνταγής των συμπιεστικών ενδυμάτων. Με την παράκληση του γιατρού θα μπορούσε μετά από 6-10 θεραπείες να εξεταστεί η αποτελεσματικότητα της ΛΠΧ/ΟΑΘ , σε περίπτωση ανάγκης δίδεται κάποια επιπλέον ιατρική οδηγία και σε αυτό το σημείο ολοκληρώνεται η συζήτηση.
Έγκειται, λοιπόν, στον εξειδικευμένο θεραπευτή, ο οποίος είναι ο μόνος μέσα στην θεραπευτική αλυσίδα που βλέπει καθημερινά κατά πρόσωπο τον ασθενή, να τον συνοδεύσει στις καθημερινές απαιτήσεις της ΟΑΘ ως προς τον στόχο της θεραπείας μέσω συμπιεστικών ενδυμάτων. Αναλόγως των ενδείξεων και της οξύτητας του οιδήματος, η διάρκεια της φάσης Ι της ΟΑΘ κυμαίνεται μεταξύ 1 και 4 εβδομάδων.
Από την αρχή και σε ορισμένες περιπτώσεις ήδη πριν από την έναρξη της ΟΑΘ αποστέλλεται στον φορέα (ασφαλιστικό), ο οποίος θα αναλάβει το κόστος της θεραπείας. Στον βαθμό που έχει προσδιοριστεί η θεραπεία του ασθενούς μέσω συμπιεστικών επιδέσμων και η αποιδηματοποίηση έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, ο θεραπευτής παίρνει, τα μέτρα των συμπιεστικών ενδυμάτων. Εφόσον έχει εγκριθεί από τον φορέα ανάληψης του κόστους η θεραπεία μέσω συμπιεστικών επιδέσμων, μπορεί να προχωρήσει η διαδικασία παραγωγής των ελαστικών καλτσών. Ανάλογα με τον κατασκευαστή, η παράδοση των καλτσών μπορεί να λάβει χώρα μέσα σε 3 έως 7 ημέρες. Ακολούθως, ο ασθενής φοράει δοκιμαστικά τις συμπιεστικές κάλτσες για περίπου 1 εβδομάδα και κατόπιν ο θεραπευτής, κρίνει εάν οι κάλτσες ταιριάζουν ή όχι. Εάν δεν ταιριάζουν, ακολουθεί η διόρθωση του προβλήματος ή η δωρεάν προμήθεια νέων καλτσών.
Στην περίπτωση γιατρών με μετεκπαίδευση στη λεμφολογία συμβαίνει συχνά ο φυσιοθεραπευτής να μην είναι εξοικειωμένος με τις απαιτούμενες ενέργειες διαχείρισης του λεμφοιδήματος. Σε αυτό το σημείο είναι αναγκαία η παραπάνω περιγραφόμενη οργάνωση της διαδικασίας της θεραπείας από τον θεράποντα γιατρό. Μετά τη φάση Ι της ΟΑΘ, με βασικό στόχο τη κατασκευή των κατάλληλων συμπιεστικών ενδυμάτων, ξεκινάει η φάση ΙΙ της συντήρησης και της βελτιστοποίησης της κατάστασης του οιδήματος. Το θεραπευτικό διάστημα της φάσης ΙΙ της ΟΑΘ εξαρτάται ουσιωδώς από τη συνεργασία του ασθενούς και από όσα έχει ο ίδιος μάθει κατά τη φάση Ι σχετικά με την αυτοδιαχείριση του λεμφοιδήματος. Μόνο εάν ο ασθενής δεν είναι πλέον σε θέση να επιτύχει την αυτοδιαχείριση του λεμφοιδήματός του, με βάση όσα έχει μάθει, επανέρχεται αυτός στην φυσιοθεραπεία προκειμένου να λάβει θεραπευτική βοήθεια.
Η συνέπεια έναντι της θεραπευτικής αγωγής, αυτοδιαχείρησης της πάθησης, υποστήριξης της υγείας, ατομικά υπεύθυνης δράση του ασθενούς έναντι της χρόνιας πάθησης, έχουν ως στόχο την αυτονομία και τη μεγιστοποίηση της προσωπικής ελευθερίας του ασθενούς.
Η αυτοδιαχείριση, δηλαδή η μέχρι σήμερα άγνωστη δυνατότητα ενεργούς διαμόρφωσης της ζωής του ασθενούς, η οποία έχει επηρεαστεί από την πάθηση, υπηρετεί την πρόληψη του οιδήματος και τη γενική υποστήριξη της υγείας. Μέσω της εκπαίδευσης και της εφαρμογής κατάλληλων μέτρων καθίσταται δυνατό ο ασθενής να διαμορφώσει μια προσαρμοσμένη στην περίπτωσή του, ατομικά υπεύθυνη και υποστηρικτική της υγείας του συμπεριφορά. Μονάχα στο πλαίσιο ενός διεπιστημονικά λειτουργικού επικοινωνιακού περιβάλλοντος μεταξύ γιατρού, θεραπευτή, ασθενή και κατά περίπτωση άλλων εμπλεκόμενων ειδικοτήτων στη θεραπευτική αλυσίδα, μπορεί να διαμορφωθεί αποτελεσματικά η εκπαίδευση της αυτοδιαχείρισης. Σε πρακτικό καθημερινό επίπεδο έχει αποδειχτεί ιδανικό το επικοινωνιακό μοντέλο της «συναλλακτικής ανάλυσης» (E. Berne/T. Harris).
Υπεύθυνη καθημερινή φροντίδα
Η θεραπευτική βοήθεια αναλόγως των αναγκών αυτών που πάσχουν από χρόνιο λεμφοίδημα διανοίγει τη δυνατότητα ώστε από κοινού με τον ασθενή να αναγνωριστούν και να κατονομαστούν τα καθημερινά προβλήματα και περαιτέρω να αναπτυχθεί και να ελεγχθεί ένα εξατομικευμένο μοντέλο αυτοδιαχείρισης.
Προϋπόθεση για την επιτυχία αποτελεί η απόφαση όλων των εμπλεκομένων στην θεραπευτική αλυσίδα – προ παντός του εξειδικευμένου θεραπευτή στη λεμφική παροχέτευση – να εργαστούν υπεύθυνα για τη βελτίωση της κατάστασης της ζωής του ασθενούς. Σε αυτό το πλαίσιο, οι Grencavage & Norcross έχουν χρησιμοποιήσει τον ψυχοθεραπευτικό όρο «ανάπτυξη μιας θεραπευτικής συμμαχίας», ο οποίος φαίνεται ορθός και στον συγγραφέα του παρόντος άρθρου και ο οποίος αναδεικνύει εμφατικά την ανάγκη της συνεργασίας όλων των εμπλεκομένων στις διάφορες φάσεις της θεραπείας. Ταυτόχρονα, η έννοια αυτή εκφράζει και τον χρονικά περιορισμένο χαρακτήρα της απαιτούμενης υποστήριξης μέσω του θεραπευτή.
Στον βαθμό που επιτυγχάνεται ο κύριος στόχος της «αυτοδιαχείρισης» ή της «αυτονομίας» του ασθενούς, λύεται και η συνεργατική σχέση θεραπευτή-ασθενή. Οι απαιτήσεις υλοποίησης ενός πολύπλευρου προγράμματος εκπαίδευσης, το οποίο θα λαμβάνει υπ’ όψη τους προσωπικούς, πολιτισμικούς, πνευματικούς και σωματικούς όρους του ασθενούς, είναι μεγάλες.
Η αναστοχαστική, εξωτερική και συνεχής καθοδήγηση και θεραπεία του ασθενούς καθιστά δυνατό ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης προσαρμοσμένο στη μαθησιακή πρόοδο κάθε ξεχωριστού ατόμου. Ως προς αυτό, η βασική προσοχή θα πρέπει να δοθεί πρώτα απ’ όλα σε εκείνα τα μέτρα, τα οποία συμβάλλουν κάθε στιγμή στη βελτίωση των πιο σημαντικών καθημερινών καταστάσεων του ασθενούς. Από το σύνολο των σταδιακά και ανά περίπτωση προσαρμοσμένων και εκμαθημένων στρατηγικών, διευρύνεται το φάσμα αντίδρασης του ασθενούς με τέτοιον τρόπο ώστε αυτός ο ίδιος να καθίσταται ειδικός έναντι των προβλημάτων της κατάστασής του.
Για τον θεραπευτή που καθοδηγεί τον ασθενή απαιτείται ευρεία φυσιοθεραπευτική λεμφολογική γνώση, καθώς και επικοινωνιακή και μεθοδολογική ικανότητα, ώστε να μπορεί να αναπτύσσει, μαζί με τους ασθενείς, λύσεις προσανατολισμένες στα εκάστοτε προβλήματα και τους εκάστοτε στόχους, και να τους βοηθάει, ώστε αυτοί να μεταφέρουν, ανεξάρτητα, όσα έχουν μάθει στην εκάστοτε ιδιαίτερη κατάσταση.
Αυτοδιαχείριση και εκπαίδευση
Χωρίς μια σαφώς προσδιορισμένη εκπαίδευση στην αυτοδιαχείριση, η επιθυμητή συνέπεια του ασθενούς έναντι της θεραπευτικής αγωγής παραμένει απλώς θέμα τύχης!
Σκοπός της εκπαίδευσης: ο ασθενής εκπαιδεύεται προκειμένου αυτός ο ίδιος να διατηρήσει για όσο το δυνατόν περισσότερο καιρό την κατάσταση χωρίς οίδημα.
Μέρος 1 – φάση εκπαίδευσης: «συμμαχία αυτοδιαχείρισης» μαζί με τον εξειδικευμένο θεραπευτή και τον ειδικό στα συμπιεστικά ενδύματα ως διδάσκοντες, τον γιατρό ως ελεγκτή και τον ασθενή ως ειδικευόμενο.
Διάρκεια: το χρονικό πλαίσιο της φάσης Ι της ΟΑΘ.
Λέξεις κλειδιά: λεμφικό φορτίο, ικανότητα μεταφοράς, ανεπάρκεια, παράγοντες ανάπτυξης του οιδήματος, «δυνατότητες παράκαμψης» του οιδήματος, διατήρηση της μη οιδηματικής κατάστασης, αυτοπερίδεση, λεμφική παροχέτευση την οποία πραγματοποιεί ο ίδιος ο ασθενής, θεραπευτικές ασκήσεις, φροντίδα του δέρματος, ερμηνεία των αλλαγών του οιδήματος.
Ο εξειδικευμένος θεραπευτής μεταδίδει στον ασθενή κατά τη διάρκεια των διαφορετικών θεραπευτικών ενοτήτων: βασική γνώση, μέσα από αντίστοιχη ιατρική εικονογράφηση, της ανατομίας, φυσιολογίας και παθοφυσιολογίας του λεμφαγγειακού συστήματος. «τι πρέπει να κάνει» και «να μην κάνει», τι κάνει καλό σε εσένα και στο λεμφοίδημά σου και τι όχι; Κατά περίπτωση, μπορεί να ζητηθεί από τον ασθενή να κρατήσει ημερολόγιο του οιδήματός του, το οποίο μπορεί, κατόπιν, από κοινού μαζί του να αξιολογηθεί ως προς τους θεραπευτικούς στόχους και αναλόγως της κατάστασης του οιδήματος, να ληφθούν αντίστοιχα μέτρα.
Μετάδοση πρακτικών δεξιοτήτων: ΛΠΧ, αυτοθεραπεία, αυτοπερίδεση, αποσυμφορητικές ασκήσεις φορώντας του επιδέσμους/τα συμπιεστικά ενδύματα. Μέτρα φροντίδας του δέρματος. Συντήρηση του σώματος και αναπνοή. Προληπτική συμπεριφορά έναντι του οιδήματος στον χώρο δουλειάς, στο σπίτι, στις ασχολίες του ελεύθερου χρόνου. Ο θεραπευτής διδάσκει κατά τη λήψη των μέτρων και την παράδοση του συμπιεστικού ενδύματος: τη σημασία και τον τρόπο χρήσης των συμπιεστικών ενδυμάτων, την περιποίηση και την αναγνώριση της φθοράς.
Ο γιατρός αναγνωρίζει και αξιολογεί την αυτοδιαχείριση της πάθησης από τον ασθενή σύμφωνα με τη φάση Ι της ΟΑΘ, κατ’ αναφορά σε μια κλίμακα από το 1 έως το 5:
1. Ο ασθενής έχει μάθει εναλλακτικούς προς το οίδημα τρόπους δράσης σε κάθε τομέα της ζωής του και είναι σε θέση να τους κάνει πράξη με αποτελεσματικό τρόπο. Αξιολογεί και βγάζει συμπεράσματα σε σχέση με την κατάσταση του οιδήματος.
2. Ο ασθενής έχει μάθει εναλλακτικούς προς το οίδημα τρόπους δράσης σε κάθε τομέα της ζωής του και είναι σε θέση να τους κάνει πράξη. Αξιολογεί και βγάζει συμπεράσματα, τα οποία, όμως, δεν είναι πάντοτε ορθά.
3. Ο ασθενής έχει μάθει να αξιολογεί πάνω στους τρόπους της οιδηματικής προστασίας και είναι σε θέση να εφαρμόσει τη διαδικασία της ΛΠΧ, αυτοθεραπείας και αυτοπερίδεσης.
4. Ο ασθενής αντιλαμβάνεται τη σημασία της αυτοδιαχείρισης και κατά την εφαρμογή της επιδιώκει να βγάλει σωστά συμπεράσματα.
5. Λόγω διαφόρων περιορισμών, ο ασθενής δεν είναι σε θέση να λάβει επαρκή μέτρα αντιμετώπισης του οιδήματός του και παραμένει εξαρτημένος από τον θεραπευτή.
Ως προς το αποτέλεσμα του «ελέγχου», ο θεραπευτής ενημερώνεται από τον γιατρό σχετικά με το πώς μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή ώστε αυτός να προχωρήσει περαιτέρω με το ζήτημα της αυτοδιαχείρισης της πάθησής του.
Μέρος 2 – φάση καθοδήγησης: συμβουλευτική στάση του θεραπευτή, προσανατολισμένη σε συγκεκριμένα προβλήματα της αυτοδιαχείρισης, στις περιπτώσεις έμπειρων ασθενών, με τον θεραπευτή σε ρόλο «καθοδηγητή του ασθενούς».
Στόχος: εμβάθυνση και σταθεροποίηση των ήδη κεκτημένων εργαλείων αυτοδιαχείρισης.
Διάρκεια: εφ’ όρου ζωής.
Λέξεις κλειδιά: μείωση του οιδήματος, διατήρηση των αποτελεσμάτων της φάσης Ι, χαλάρωση των δευτερευόντων ιστολογικών αλλαγών, προγραμματισμός φάσεων.
Σύνοψη:
Η τυποποιημένη εκπαίδευση των πασχόντων από οίδημα στην αυτοδιαχείριση της πάθησης και στην ακόλουθη, προσανατολισμένη στα εκάστοτε προβλήματα, καθοδήγησή τους από τον εξειδικευμένο θεραπευτή, ενισχύει:
α) την αυτονομία και τη μεγιστοποίηση της ελευθερίας του ασθενούς,
β) την πρόληψη του οιδήματος και τη γενικότερη υποστήριξη της υγείας,
γ) το διεπιστημονικό επικοινωνιακό περιβάλλον μεταξύ γιατρού, θεραπευτή και ασθενή. Επιπλέον, δίνεται σημασία στην αποδοτικότητα σύμφωνα με το πνεύμα του SGB V και επιτυγχάνεται η ανάπτυξη της ποιοτικής δράσης όλων των εμπλεκομένων έναντι του στόχου της Συνεχούς Διαδικασίας Βελτίωσης (ΣΔΒ).
Επισήμανση: οι κατά κύριο λόγο στο αρσενικό γένος διατυπωμένες περιγραφές ισχύουν και για τα δύο φύλα και θα πρέπει να θεωρηθεί πως αναφέρονται σαφώς και στα δύο φύλα.
Hans Pritschow
PT,MLD/CDT
